CDMA

Bu rabitə sistemi 1993-cü ildə Amerika Telekommunikasiya Sənayesi Assosiasiyasında İS-95 standartına uyğun olaraq standartlaşdırılmışdır. Hazırda bu ən müasir mobil telefon sistemi hesab olunur. CDMA texnologiyası İTU tərəfindən 3-cü nəsil mobil rabitə sisteminin hazırlanması üçün əsas kimi tövsiyyə olunmuşdur. Aşağıdakı səbəblərə görə əksər sahələrdə GSM-dən yeni CDMA standartına keçilir: Səs və danışığın yüksək keyfiyyətlə ötürülməsi: CDMA texnologiyası da adi kabel rabitəsində olduğu kimi, yüksək keyfiyyətlə danışığın və səsin ötürülməsini təmin edir.

Bundan əlavə, CDMA fon maneələrini, paralel kanallar arası danışıqları və digər maneələri dəf edərək informasiyanın məxfiliyinin saxlanılmasını və rabitənin keyfiyyətini artırır. Enerjinin daha az sərfiyyatı: CDMA telefonları ilə verilənlərin ötürülməsi zamanı digər texnologiyalarda istifadə olunan telefonlara nisbətən daha az enerji sərf olunur ki, bu da, batareyanın işləmə müddətinin, danışığın davametmə müddətinin və gözləmə vaxtının artmasına səbəb olur. Kiçik batareyalardan istifadə edilməsi istehsalçılara həcmcə balaca və yüngül telefonların istehsal olunmasına imkan yaradır. Danışıq kəsintilərinin sayının az olması: CDMA sistemin tam yüklənməsinin nəticəsi olan paralel və kəsilən danışıqları, xətlərin məşğulluğu haqqında siqnalların qarşısını virtual olaraq alır və bununla da sistemin buraxma qabiliyyətini artırır.

CDMA vasitəsilə rəqəmsal idarə olunan kanallardan istifadə olunması zəng edən abonentin təyini, operativ məlumatların və verilənlərin ötürülməsi də daxil olmaqla, istifadəçilərə yeni xidmətlərdən geniş istifadə üçün imkan yaradır. Siqnal spektrinin genişləndirilməsi süni maneələrin qarşısını aldığından təsadüfi deyil ki, CDMA hərbi rabitə sistemlərində geniş istifadə edilir.

«Aztelekom» İB-də CDMA simsiz rabitə xidməti 2005-ci ilin sentyabr ayında istismara verilmişdir. İstismara verilən zaman əhatə dairəsi Bakı, Abşeron və Şamaxı rayonunu əhatə edirdi. Qısa müddətdə bu xidmətin regionlarda tətbiqi istiqamətində tədbirlər görülmüş və hazırda Aztelekom İB-nin 32 baza stansiyasından ibarət CDMA simsiz rabitə xidməti Respublikanın 20 rayon ( Abşeron, Şamaxı, Lənkəran, Zaqatala, Quba, Xaçmaz, Masallı, Şəmkir, İmişli, Şəki, Kürdəmir, Qax, Balakən, Sabirabad, Ağdam, Füzuli, Beyləqan, Ağdaş, Ağsu, Cəlilabad) və 4 şəhərinin (Bakı, Gəncə, Sumqayıt, Mingəçevir) ərazisində təşkil olunmuşdur. Yaxın gələcəkdə Respublikanın digər bölgələrində də CDMA simsiz rabitə xidməti təşkil ediləcəkdir.

BTRİB-in CDMA şəbəkəsi ilə yaradılmış rouminq xidmətinin hesabına Aztelekom İB-nin CDMA abunəçiləri Bakı şəhərində də şəbəkənin xidmətindən istifadə edə bilirlər. Abşeron rayon ərazisi üçün nəzərdə tutulmuş “408” indeksli CDMA abunəçilərinin Bakı şəhərində yerli lokal şəbəkə ilə apardığı danışıqlara vəsait hesablanılmır. Şəbəkədə nömrələnmə Şamaxı rayonu istisna olmaqla, rayonlar üzrə “044” şəbəkə kodu + bölgə kodu qaydasında tətbiq edilmişdir.

Məsələn: Gəncə şəhərində CDMA abonentlərinin nömrələnmə sistemi 044-222-xx-xx; Şəkidə - 044-277-xx-xx; Zaqatalada – 044-274-xx-xx və s. şəklindədir. Bu qaydada nömrələnmə xidmətindən istifadə edən abunəçilərə hansı bölgəyə aid olduğunu təyin etməyə imkan verir. Müxtəlif bölgəyə aid olan abunəçilərin zənglərinin 1 dəqiqəsi şəhərlərarası tarifə müvafiq olaraq 7 qəpikdən hesablanılır.

“408” və “044” indeksli CDMA abonentləri, həmçinin Şamaxı abunəçiləri yerdəyişmə etdikləri halda (yəni, bir regiondan digərlərinə getdikdə) həm çıxış, həm də giriş zəngləri həmin abonentlərin hesabına şəhərlərarası danışıq kimi qəbul edilir.

Hazırda Aztelekom İB-nin CDMA rabitə xidmətləri üçün 2 ədəd tarif paketindədir (aylıq abunə haqları 10 manat olan limitsiz və 2 manat olan limitli) istifadə olunur.

Aztelekom İB-nin CDMA rabitə xidməti üzrə tariflər (ATS-408)

Limitli paket (Ayda 400 dəq. Lokal giriş-çıxış danışıq limiti)
Qoşulma haqqı (birdəfəlik)	10 manat
Aylıq abunə haqqı	2 manat
CDMA şəbəkəsinə çıxış zəngləri (ATS408, ATS511)	Limitdən artıq hər dəq. 1 qəpik
Abşeron yarımadasında sabit şəbəkəyə çıxış zəngləri	Limitdən artıq hər dəq. 1 qəpik
CDMA şəbəkəsindən giriş zəngləri (ATS408, ATS511)	Limitdən artıq hər dəq. 1 qəpik
Abşeron yarımadasında sabit şəbəkədən giriş zəngləri	Limitdən artıq hər dəq. 1 qəpik
Mobil şəbəkəyə çıxış zəngləri	29 qəpik

Şəhərlərarası və beynəlxalq danışıqlar
Şəhərlərarası danışıqlar	7 qəpik
MDB və Baltikyanı ölkələr	36 qəpik
İran və Türkiyə	45 qəpik
Avropa, Amerika və digər ölkələr	54 qəpik

Limitsiz paket (Lokal giriş-çıxış danışıqları limitsiz)
Qoşulma haqqı (birdəfəlik)	10 manat
Aylıq abunə haqqı	10 manat
CDMA şəbəkəsinə çıxış zəngləri (ATS408, ATS511)	Pulsuz
Abşeron yarımadasında sabit şəbəkəyə çıxış zəngləri	Pulsuz
CDMA şəbəkəsindən giriş zəngləri (ATS408, ATS511)	Pulsuz
Abşeron yarımadasında sabit şəbəkədən giriş zəngləri	Pulsuz
Mobil şəbəkəyə çıxış zəngləri	29 qəpik
Mobil şəbəkədən giriş zəngləri	Pulsuz
Bütün Şəhərlərarası və beynəlxalq istiqamətlərdən giriş zəngləri	Pulsuz

Şəhərlərarası və beynəlxalq danışıqlar
Şəhərlərarası danışıqlar	7 qəpik
MDB və Baltikyanı ölkələr	36 qəpik
İran və Türkiyə	45 qəpik
Avropa, Amerika və digər ölkələr	54 qəpik

Servislər

Hər bir xidmətin qoşulma haqqı pulsuz, aylıq abunə haqqı 35 qəpikdir.

Şərtsiz yönləndirmə

Bu yönlənmə zamanı zəng birbaşa yönəltdiyimiz nömrəyə gedir. məs: əgər 408-21-99 nömrəsini 408-44-99 nömrəsinə yönəltmişiksə , 408-21-99 nömrəsinə zəng vurduqda 408-44-99 nömrəsi cavab verəcəkdir.
Abonent telefonda yığmalıdır:
* 62---yönləndirmək istədiyi nömrə--- «yes»---qeydə alınma.
# 66—«yes»---de aktivləşdirmə.
* 66---«yes»---aktivləşdirmə.
# 62—«yes»---ləğv edilmə.

Məşğul halda yönləndirmə

Bu yönlənmə zamanı yönləndirilmiş nömrə məşğuldursa , zəng yönəltdiyimiz nömrəyə gedir . məs: əgər 408-21-99 nömrəsini 408-44-99 nömrəsinə yönəltmişiksə və zəng etdiyimiz zaman 408-21-99 nömrəsi məşğuldursa , zəng 408-44-99 nömrəsinə gedəcəkdir.
Abonent telefonda yığmalıdır :
* 67---yönləndirmək istədiyi nömrə--- «yes»----qeydə alınma.
# 68---«yes» --- de aktivləşdirmə.
* 68---«yes»---- aktivləşdirmə.
# 67---«yes» --- ləğv edilmə.

Cavab vermədikdə yönləndirmə

Bu yönlənmə zamanı yönləndirilmiş nömrə cavab vermirsə 5 zəngdən sonra yönəltdiyimiz nömrəyə zəng gedir . Məsələn, əgər 408-21-99 nömrəsini 408-44-99 nömrəsinə yönəltmişiksə , 408-21-99 nömrəsinə zəng vurduqda , əgər 5 zəngə cavab vermirsə , bu zaman zəng yönəltdiyimiz 408-44-99 nömrəsinə gedəcəkdir.
Abonent telefonda yığmalıdır :
* 61---yönləndirmək istədiyi nömrə--- «yes»----qeydə alınma.
# 64---«yes»---- de aktivləşdirmə.
* 64---«yes»---- aktivləşdirmə.
# 61---«yes»---- ləğv edilmə.

Cari vəziyyətə görə yönləndirmə

Bu yönlənmə zamanı yönləndirilmiş nömrə cavab vermədikdə və yaxud məşğul olduqda zəng yönəltdiyimiz nömrəyə gedir . Məsələn, əgər 408-21-99 nömrəsini 408-44-99 nömrəsinə yönəltmişiksə , 408-21-99 nömrəsi 5 zəngə cavab vermirsə və yaxud məşğuldursa , bu zaman zəng 408-44-99 nömrəsinə gedəcəkdir.
Abonent telefonda yığmalıdır:
* 63---yönləndirmək istədiyi nömrə--- «yes»----qeydə alınma.
# 69 —-«yes»---- de aktivləşdirmə.
* 69 —-«yes»---- aktivləşdirmə.
# 63 —-«yes»---- ləğv edilmə.

Xətdə gözlətmə

Bu servis hər hansı nömrədə aktiv olduqda:
Nömrə məşğuldursa , bu nömrəyə zəng etdiyimiz zaman anons eşidilir : « Zəhmət olmasa , xətdə gözləyin , zəng etdiyiniz nömrə hazırda məşğuldur ». Servisi aktiv olan nömrəyə isə siqnal səsi gəlir. Gələn zəngi qəbul etmək üçün «Yes» düyməsi basılır. Əvvəlki abonent xətdə gözləyir. Yenidən «Yes» düyməsi ilə 1-ci xəttə qayıtmaq olar.
* 43—-«yes»----aktivləşdirmə.
# 43—-«yes»--- ləğv edilmə.

Zəngin ötürülməsi

İki nömrə bir-biriylə danışır , bu servisi aktiv olan nömrə «Yes» düyməsini basır və 2-ci nömrəni yığır , özü dəstəyi yerə qoyur. Yığdığı nömrələr xətdə qalıb bir-biriylə danışır, özü isə xətdən çıxır.
Bu servis ATS-də aktivləşdirilir və ləgv edilir.

Nömrənin gizlədilməsi

Abonent telefonda yığmalıdır :
* 31 # +yığmaq istədiyi nömrə —-«yes»---- Kod yığaraq nömrəni göstərmək üçün.
# 31 # + yığmaq istədiyi nömrə —-«yes»--- Kod yığaraq nömrəni gizlətmək üçün.
Bu servis ATS-də aktivləşdirilir və ləgv edilir.

3 tərəfli konfrans zəng

Bunun üçün 1-ci nömrə adi qaydada yığılır , 2-ci nömrəni yığmaq üçün « Yes » düyməsi basılır , 2-ci nömrə yığılır . Nömrə cavab verdikdən sonra , yenidən «Yes » düyməsi basılır.
Beləliklə , hər üç nömrə bir-biri ilə danışa bilir . 2-ci nömrəni yığarkən , 1-ci nömrədə anons eşidilir : «Zəng etdiyiniz nömrə hazırda məşğuldur , zəhmət olmasa , xətdə gözləyin ».
Bu konfrans zəngdə yalnız 3 nömrə birlikdə danışa bilər.
Bu servis ATS-də aktivləşdirilir və ləgv edilir.

Konfrans zəng (çox tərəfli)

Bunun üçün 1-ci nömrə adi qaydada yığılır , 2-ci nömrəni yığmaq üçün « Yes » düyməsi basılır və * 81 + 2-ci № üçün yığım aparılır. Nömrə cavab verdikdən sonra , yenidən « Yes » düyməsi basılır . Beləliklə , hər üç nömrə bir-biri ilə danışa bilir . 2-ci nömrəni yığarkən , 1-ci nömrədə anons eşidilir : « Zəng etdiyiniz nömrə hazırda məşğuldur , zəhmət olmasa , xətdə gözləyin ».
Abonent telefonda yığmalıdır :
* 81 + 2-ci №----«Yes»---- nömrəni konfransa daxil etmək üçün.
# 81--- «Yes»----- nömrəni konfransdan çıxartmaq üçün.
Bu servis ATS-də aktivləşdirilir və ləgv edilir

Narahat etmə

Bu servisi aktiv olan nömrəyə zəng vurduqda anons eşidilir : « Abunəçiyə zəng çatmır, zəhmət olmasa, bir azdan zəng edin »
Abonent telefonda yığmalıdır :
* 76----«Yes»----aktivləşdirmə.
# 76----«Yes»----ləğv edilmə.
# 33 ----«Yes»---- yığıldıqda , anonsda Pin kodun yığılması tələb olunur . Bu aktivləşmədir .
* 450----«Yes»---yığıldıqda , anonsda Pin kodun yığılması təələb olunur . Bu ləğv edilmədir .

Pin kodla çıxış zənginin bağlanması (seçimlə)

Bu servislə çıxış zəngini müxtəlif hallar üçün bağlamaq olar. Məsələn, « 0 » kodunu , « 00 » kodunu , yaxud lokal danışıqları kodlaşdırıb bağlamaq olar.
Kodlaşdırdıqdan sonra , məhdudiyyət qoyulmuş nömrəni yığdıqda , anonsla Pin kodun yığılması tələb olunur. Pin kod yığıldıqdan sonra zəng gedir.
Abonent telefonda yiğmalıdır:
* 44-----«Yes»----bu zaman anonsda köhnə Pin kodun , sonra isə yeni Pin kodun 2 dəfə yığılması tələb olunur . Bu qeydə alınmadır.
* 41----- «Yes» -----yığıldıqda , anonsda Pin kodun yığılması tələb olunur . Bu aktivləşmədir.
* 42------«Yes»------yığıldıqda , anonsda Pin kodun yığılması tələb olunur . Bu ləğv edilmədir.

Kənardan servislərin idarə olunması

Bu servisdən istifadə etmək üçün, abonent nömrəsində olan servislərin xidmət kodunu və Pin kodu bilməlidir. Pin kod yalnız ATS-də aktivləşdirilə və yaxud dəyişdirilə bilər.
Bunun üçün istənilən sabit və mobil şəbəkədən " 408-99-99 " nömrəsi yığılır. Bu zaman anons eşidilir: « Zəhmət olmasa , öz telefon nömrənizi yığın və # düyməsini basın ». Məsələn, əgər abonentin nömrəsi "408-12-12"-dirsə, nömrə bu qaydada yığılmalıdır "12408-12-12 #" . Sonra bu anons eşidilir: «Zəhmət olmasa, Pin kodunuzu yığın və # düyməsini basın». Məsələn, əgər Pin kod "1234"rəqəmləridirsə," 1234 #" yığılmalıdır. Sonra bu anons eşidilir: « Zəhmət olmasa, xidmət kodunuzu daxil edin və # düyməsini basın. Məsələn, əgər abonent şərtsiz yönləndirmə servisini öz telefonunda aktivləşdirmək istəyirsə, * 62+ yönləndirmək istədiyi nömrəni və # yığmalıdır. Beləliklə, kənardan, yəni, öz telefonu üzərində heç bir əməliyyat aparmadan şərtsiz yönləndirmə servisini aktiv etmiş olur.
Bu servis vasitəsilə bütün servislərin qeydə alınma və aktivləşdirmə (ləğv edilmə və de-aktivləşmə istisna olmaqla) əməliyyatlarını aparmaq olar.

İnternet xidməti

İnternətə qoşulma və aylıq abunə haqqı pulsuzdur. Siz sadəcə 1 Mbayt trafikə qörə 1 qəpik ödəyəcəksiniz.